Gdański Żuraw

Medal dostępny w sklepiku z pamiątkami Sali BHP w Gdańsku!

Żuraw – to symbol Gdańska i morskiego charakteru miasta. Jego masywna sylwetka, lekko wychylona nad Motławę, wyraźnie dominuje nad zabudową Długiego Pobrzeża. Zapraszamy do zwiedzania największego średniowiecznego dźwigu portowego Europy.

Żuraw, dawny dźwig portowy – to obok fontanny z Neptunem – najbardziej wyrazisty symbol Gdańska, zabytek jednoznacznie kojarzony z jego morską przeszłością i potęgą. Dlatego trudno o lepsze miejsce na ekspozycję poświęconą funkcjonowaniu dawnego portu gdańskiego.

We wnętrzu Żurawia przygotowano informacje na temat pracy ludzi nierozerwalnie związanych z portem – tragarzy, dokerów, kupców, szyprów, żaglomistrzów, powroźników.

Zapraszamy do zwiedzenia zrekonstruowanych gdańskich wnętrz: kantoru kupca, komory palowej (czyli miejsca poboru opłat portowych) i pokoju w domu mieszczańskim.

Gwoździem programu jest mechanizm Żurawia, największego dźwigu portowego średniowiecznej Europy. Tworzą go dwie pary drewnianych kół deptakowych. Ponieważ Żuraw jest jednocześnie bramą miejską, która z ulicy Szerokiej prowadzi na Długie Pobrzeże, dolne koła – znajdujące się w miejscu, gdzie bramy zwykle mają sklepienia – są świetnie widoczne z zewnątrz.

Warto jednak wejść do Żurawia, by zobaczyć również górne koła. Atrakcją jest już sama przechadzka wąskimi, drewnianymi schodkami na najwyższą kondygnację. Tam można z bliska podziwiać rozmiar mechanizmu, którego praca opierała się na bardzo prostej zasadzie. By Żuraw dźwigał z pokładów statków towary (np. beczki z winem i piwem czy koła młyńskie), należało wprawić koła w ruch. W ten sposób na kołowrót nawijała się lina. Ale co napędzało koła? Otóż wchodzili do nich robotnicy i stąpając po przymocowanych od wewnątrz deskach, rozkręcali mechanizm (stąd określenie “koła deptakowe”). Cztery osoby mogły “podnieść” ciężar o wadze nawet dwóch ton.